Sâu Bệnh Hại Cây Ổi: Nhận Biết Và Phòng Trừ Hiệu Quả

Chào bà con và các bạn yêu làm vườn! Cây ổi có lẽ là loại cây ăn trái quá đỗi quen thuộc trong vườn nhà hay trên các trang trại ở Việt Nam mình đúng không ạ? Ổi dễ trồng, nhanh cho trái, lại thơm ngon bổ dưỡng. Thế nhưng, để có được những lứa ổi sai trĩu cành, chất lượng tốt thì việc quản lý sâu bệnh hại cây ổi là một khâu cực kỳ quan trọng mà nhiều nhà vườn còn lúng túng. Hôm nay, Airnano sẽ cùng bà con “bắt mạch” những loại sâu bệnh phổ biến nhất hay tấn công cây ổi và tìm ra giải pháp phòng trừ hiệu quả, an toàn nhé. Nếu vườn ổi nhà bạn đang gặp vấn đề, đừng bỏ qua bài viết này!

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của sâu bệnh hại cây ổi giúp chúng ta chủ động đưa ra biện pháp can thiệp kịp thời, tránh để dịch hại bùng phát gây thiệt hại nặng nề về năng suất và chất lượng trái. Bà con mình cùng tìm hiểu kỹ hơn nào!

Các loại sâu hại phổ biến trên cây ổi

Cây ổi, từ giai đoạn cây con đến khi thu hoạch, luôn là “miếng mồi ngon” của nhiều loài sâu hại. Dưới đây là những “kẻ phá hoại” thường gặp nhất mà bà con cần lưu ý:

a. Ruồi đục trái (Bactrocera dorsalis)

Đây có lẽ là đối tượng gây hại khiến nhiều nhà vườn trồng ổi đau đầu nhất. Chúng gây thiệt hại trực tiếp đến chất lượng và mẫu mã trái.

Triệu chứng nhận biết: Trái ổi bị ruồi vàng chích thường có các vết châm kim rất nhỏ trên vỏ, xung quanh vết châm có thể có quầng thâm hoặc ứa nhựa. Khi bổ trái ra, bên trong có dòi (ấu trùng ruồi) màu trắng ngà đang đục phá, phần thịt trái bị thối nhũn, có mùi chua. Trái non bị hại thường biến dạng và rụng sớm.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Chủ yếu gây hại từ khi trái ổi bắt đầu hình thành (lớn bằng ngón tay út) cho đến khi chín. Giai đoạn trái sắp chín là lúc bị hại nặng nhất.
Tác hại: Làm giảm nghiêm trọng năng suất và chất lượng thương phẩm, trái bị hại không thể tiêu thụ. Ruồi vàng có khả năng lây lan rất nhanh.
Cách xử lý:
- Biện pháp cơ học: Thu gom và tiêu hủy toàn bộ trái bị hại (chôn sâu hoặc đốt). Sử dụng bẫy dẫn dụ có Pheromone (Methyl Eugenol) kết hợp với thuốc trừ sâu để tiêu diệt ruồi đực, giảm mật độ quần thể. Bao trái từ khi còn nhỏ (đường kính khoảng 2-3 cm) là biện pháp hiệu quả và an toàn nhất.
- Biện pháp sinh học: Nuôi thả kiến vàng trong vườn ổi cũng giúp hạn chế sự tấn công của ruồi vàng.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc trừ sâu có hoạt chất đặc trị ruồi vàng. Lưu ý chỉ phun khi mật độ ruồi cao và đảm bảo thời gian cách ly trước thu hoạch.

Kỹ sư nông nghiệp Lê Văn Hùng chia sẻ: “Đối với ruồi đục trái trên ổi, việc bao trái sớm và sử dụng bẫy dẫn dụ đồng loạt trong khu vực canh tác là chìa khóa thành công. Đừng đợi đến khi thấy trái bị hại mới hành động.”

b. Rệp sáp (Planococcus lilacinus, Ferrisia virgata,…)

Rệp sáp là loại côn trùng chích hút nhựa cây, thường xuất hiện thành từng đám màu trắng như bột trên các bộ phận non của cây.

Triệu chứng nhận biết: Rệp sáp thường bám vào chồi non, lá non, nụ hoa, cuống trái và trái non. Chúng chích hút nhựa làm cây còi cọc, lá vàng, hoa và trái non có thể bị rụng. Nơi rệp bám thường có lớp bột sáp màu trắng bao phủ. Rệp sáp còn tiết ra dịch ngọt thu hút nấm bồ hóng phát triển, tạo thành lớp muội đen bao phủ lá, trái, ảnh hưởng đến quang hợp và mẫu mã.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Gây hại quanh năm, nhưng phát triển mạnh vào mùa khô, nắng nóng. Giai đoạn cây ra đọt non, ra hoa, đậu trái là lúc dễ bị tấn công nhất.
Tác hại: Làm suy yếu cây, giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng đến sự phát triển của hoa và trái, làm giảm năng suất và chất lượng. Nấm bồ hóng làm giảm giá trị thương phẩm.
Cách xử lý:
- Biện pháp canh tác: Cắt tỉa cành thông thoáng, vệ sinh vườn sạch sẽ, loại bỏ cành lá bị nhiễm rệp nặng. Tưới nước đủ ẩm, đặc biệt vào mùa khô.
- Biện pháp sinh học: Bảo vệ các loài thiên địch của rệp sáp như bọ rùa, kiến vàng, ong ký sinh. Có thể phun các chế phẩm sinh học chứa nấm Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae.
- Biện pháp hóa học: Sử dụng các loại thuốc trừ sâu có tính lưu dẫn hoặc tiếp xúc, xông hơi. Nên phun kỹ vào nơi rệp ẩn nấp (mặt dưới lá, kẽ cành). Có thể pha thêm dầu khoáng để tăng hiệu quả diệt rệp.

c. Sâu đục thân, đục cành (Zeuzera coffeae, Indarbela sp.,…)

Đây là nhóm sâu hại nguy hiểm, có thể làm chết cành hoặc thậm chí cả cây ổi nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Triệu chứng nhận biết: Trên thân, cành lớn xuất hiện các lỗ đục nhỏ, có phân sâu (mùn cưa) đùn ra ngoài miệng lỗ. Cành bị sâu đục thường héo úa, lá vàng và rụng dần, dễ gãy khi có gió mạnh. Nếu bị nặng, cả cây có thể bị chết.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Gây hại quanh năm, nhưng thường gây hại nặng trên những cây ổi đã lớn, có thân cành phát triển.
Tác hại: Làm tắc nghẽn mạch dẫn, khiến cành hoặc cây bị suy yếu, khô héo và chết. Tạo vết thương hở cho nấm bệnh xâm nhập.
Cách xử lý:
- Biện pháp thủ công: Thường xuyên kiểm tra vườn, phát hiện sớm các lỗ đục. Dùng dây kẽm nhỏ luồn vào lỗ đục để bắt sâu non. Có thể dùng bông gòn tẩm thuốc trừ sâu nhét vào lỗ đục rồi bịt kín miệng lỗ bằng đất sét.
- Biện pháp canh tác: Cắt tỉa, tiêu hủy những cành bị sâu đục nặng. Quét vôi vào gốc cây vào mùa khô cũng giúp hạn chế sâu trưởng thành đẻ trứng.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc trừ sâu định kỳ lên thân cành, đặc biệt vào giai đoạn sâu non mới nở hoặc khi phát hiện có sâu trưởng thành.

d. Bọ xít muỗi (Helopeltis spp.)

Bọ xít muỗi chích hút nhựa ở các bộ phận non của cây, gây ra những vết thương đặc trưng.

Triệu chứng nhận biết: Bọ xít muỗi trưởng thành và non đều chích hút chồi non, lá non, nụ hoa và trái non. Vết chích ban đầu là những chấm nhỏ màu đen, sau đó lan rộng thành các vết sẹo màu nâu đen, hơi lõm xuống. Lá non bị hại thường biến dạng, quăn queo, thủng lỗ. Chồi non bị chích có thể bị khô héo. Trái non bị chích sẽ phát triển dị dạng, vỏ sần sùi, có nhiều vết sẹo, dễ bị rụng.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Phát triển mạnh vào giai đoạn cây ra đọt non, ra hoa, đậu trái, đặc biệt là vào sáng sớm hoặc chiều mát, những ngày trời âm u, độ ẩm cao.
Tác hại: Làm giảm khả năng sinh trưởng của cây, ảnh hưởng đến tỷ lệ đậu trái, làm giảm năng suất và chất lượng, mẫu mã trái.
Cách xử lý:
- Biện pháp canh tác: Vệ sinh vườn, cắt tỉa cành lá rậm rạp, tạo độ thông thoáng.
- Biện pháp sinh học: Bảo vệ thiên địch như nhện, kiến ba khoang.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc trừ sâu khi mật độ bọ xít cao, phun vào sáng sớm hoặc chiều mát khi chúng hoạt động mạnh. Chọn các loại thuốc có tính tiếp xúc, vị độc.

e. Sâu vẽ bùa (Phyllocnistis citrella)

Mặc dù chủ yếu gây hại trên cây có múi, sâu vẽ bùa cũng có thể xuất hiện và gây hại trên lá non của cây ổi.

Triệu chứng nhận biết: Trên lá non xuất hiện những đường ngoằn ngoèo màu trắng bạc do ấu trùng ăn lớp biểu bì lá. Lá bị hại thường quăn queo, biến dạng, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp. Vết đục của sâu vẽ bùa cũng tạo điều kiện cho bệnh loét do vi khuẩn xâm nhập.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Chủ yếu gây hại trên các đợt lộc non của cây.
Tác hại: Làm giảm diện tích quang hợp của lá, khiến cây sinh trưởng chậm. Tạo điều kiện cho bệnh hại khác xâm nhiễm.
Cách xử lý:
- Biện pháp canh tác: Bón phân cân đối, điều khiển cho cây ra lộc tập trung để dễ quản lý. Cắt tỉa, tiêu hủy các lá bị nhiễm nặng.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc trừ sâu có tính lưu dẫn hoặc thấm sâu khi cây ra đọt non rộ.

Các loại bệnh hại phổ biến trên cây ổi

Bên cạnh sâu hại, các loại bệnh do nấm, vi khuẩn cũng là tác nhân quan trọng gây ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của cây ổi. Việc quản lý sâu bệnh hại cây ổi cần chú ý đến cả nhóm bệnh này.

a. Bệnh thán thư (Colletotrichum gloeosporioides)

Đây là một trong những bệnh phổ biến và gây hại nghiêm trọng nhất trên cây ổi, ảnh hưởng đến lá, hoa, và đặc biệt là trái.

Triệu chứng:
- Trên lá: Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu nâu đen, sau đó lớn dần, có hình tròn hoặc bất định, tâm màu xám trắng, viền nâu sẫm. Nhiều vết bệnh liên kết lại làm lá bị cháy khô từng mảng.
- Trên hoa và trái non: Gây thối đen, khô và rụng hàng loạt.
- Trên trái lớn: Vết bệnh là những đốm tròn, lõm xuống, màu nâu đen. Khi trời ẩm, trên vết bệnh xuất hiện các chấm nhỏ màu đen (đĩa cành) và có thể có lớp bào tử màu hồng cam. Bệnh làm trái bị thối nhũn, mất giá trị.
Tác nhân gây bệnh: Do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra. Nấm phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao, mưa nhiều.
Cách xử lý:
- Biện pháp canh tác: Chọn giống kháng bệnh. Cắt tỉa cành tạo tán thông thoáng. Thu gom và tiêu hủy lá, cành, trái bị bệnh. Bón phân cân đối, tránh bón thừa đạm. Bao trái cũng giúp hạn chế bệnh trên trái.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc phòng trừ nấm bệnh có gốc đồng hoặc các hoạt chất đặc trị thán thư (Mancozeb, Propineb, Azoxystrobin, Difenoconazole…) khi thời tiết thuận lợi cho bệnh phát triển (mưa nhiều, ẩm độ cao), đặc biệt là giai đoạn trước ra hoa, sau đậu trái và trước thu hoạch.

b. Bệnh ghẻ sẹo (Elsinoe fawcettii – cần xác nhận lại tính phổ biến trên ổi)

Mặc dù phổ biến hơn trên cây có múi, một số tài liệu ghi nhận nấm Elsinoe cũng có thể gây triệu chứng tương tự ghẻ sẹo trên ổi.

Triệu chứng: Trên lá non, cành non và trái xuất hiện các nốt sần sùi, nổi gờ, màu vàng nâu đến nâu sẫm, bề mặt nhám như giấy nhám. Vết bệnh làm lá biến dạng, trái sần sùi, nứt nẻ, giảm giá trị thương phẩm.
Tác nhân gây bệnh: Do nấm Elsinoe fawcettii hoặc loài tương tự. Nấm lây lan qua gió, nước mưa.
Cách xử lý:
- Biện pháp canh tác: Cắt tỉa cành thông thoáng. Thu dọn tàn dư cây bệnh.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc gốc đồng hoặc các thuốc đặc trị nấm như Mancozeb, Propineb vào giai đoạn cây ra lộc non, hoa và trái non.

c. Bệnh đốm rong (Cephaleuros virescens)

Bệnh này thường xuất hiện trên lá già, thân cành, đôi khi cả trên trái, gây ảnh hưởng đến quang hợp và sinh trưởng của cây.

Triệu chứng: Trên bề mặt lá, cành hoặc trái xuất hiện những đốm tròn hoặc gần tròn, màu xanh xám hoặc vàng cam, bề mặt như có lớp nhung mịn. Về sau, các đốm này có thể chuyển sang màu nâu đỏ. Bệnh nặng làm lá vàng và rụng sớm.
Tác nhân gây bệnh: Do tảo Cephaleuros virescens gây ra. Phát triển mạnh ở những vườn rậm rạp, ẩm độ cao, ít ánh sáng.
Cách xử lý:
- Biện pháp canh tác: Cắt tỉa cành tạo độ thông thoáng cho vườn. Bón phân cân đối giúp cây khỏe mạnh.
- Biện pháp hóa học: Khi bệnh xuất hiện nhiều, có thể phun các loại thuốc gốc đồng để hạn chế sự phát triển của tảo.

d. Bệnh khô cành, chết nhánh

Đây là tình trạng cành hoặc nhánh ổi bị khô héo và chết dần, có thể do nhiều nguyên nhân phức tạp gây ra.

Triệu chứng: Cành, nhánh cây khô héo từ ngọn xuống, lá vàng úa và rụng dần. Vỏ cây ở phần bị bệnh có thể bị nứt, chảy nhựa hoặc có các đốm nấm màu đen. Bệnh có thể lan dần làm chết cả cây.
Tác nhân gây bệnh: Thường là do sự kết hợp của nhiều yếu tố: nấm (như Phomopsis, Diplodia, Fusarium…), vi khuẩn, hoặc do điều kiện canh tác bất lợi (úng nước, khô hạn, thiếu dinh dưỡng, tổn thương cơ giới). Sâu đục thân, đục cành cũng là nguyên nhân gián tiếp.
Cách xử lý:
- Xác định nguyên nhân: Cần quan sát kỹ triệu chứng và điều kiện vườn để xác định nguyên nhân chính.
- Biện pháp canh tác: Cắt bỏ và tiêu hủy ngay những cành bị bệnh (cắt sâu vào phần khỏe khoảng 15-20cm). Vệ sinh dụng cụ cắt tỉa. Đảm bảo thoát nước tốt, tưới đủ nước. Bón phân cân đối, tăng cường phân hữu cơ hoai mục.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc trừ nấm phổ rộng (gốc đồng, Mancozeb, Metalaxyl…) sau khi cắt tỉa và vào đầu mùa mưa.

e. Bệnh héo rũ (Fusarium oxysporum, Pseudomonas solanacearum)

Bệnh gây hiện tượng cây héo đột ngột, thường xảy ra ở giai đoạn cây đang sinh trưởng mạnh hoặc mang trái.

Triệu chứng: Cây đang xanh tốt bỗng dưng héo rũ vào ban ngày, có thể phục hồi vào ban đêm ở giai đoạn đầu. Sau đó, cây héo hoàn toàn và chết nhanh chóng. Khi cắt ngang thân hoặc rễ cây bị bệnh, có thể thấy mạch dẫn bị hóa nâu. Đối với bệnh héo rũ do vi khuẩn (héo xanh), ngâm đoạn thân vào cốc nước trong sẽ thấy dòng dịch vi khuẩn màu trắng đục chảy ra.
Tác nhân gây bệnh: Do nấm Fusarium oxysporum (héo vàng) hoặc vi khuẩn Pseudomonas solanacearum (héo xanh) sống trong đất gây ra. Chúng xâm nhập qua vết thương ở rễ.
Cách xử lý:
- Phòng bệnh là chính: Bệnh này rất khó trị khi cây đã biểu hiện triệu chứng.
- Biện pháp canh tác: Chọn giống kháng bệnh. Xử lý đất trước khi trồng (bón vôi, phơi ải, sử dụng chế phẩm Trichoderma). Đảm bảo đất tơi xốp, thoát nước tốt. Tránh gây tổn thương rễ khi làm cỏ, xới xáo. Nhổ bỏ và tiêu hủy cây bị bệnh, xử lý vôi bột vào gốc để khử trùng. Luân canh với cây trồng khác họ.
- Biện pháp hóa học: Có thể sử dụng một số thuốc trừ nấm hoặc vi khuẩn tưới vào gốc để phòng bệnh, nhưng hiệu quả thường không cao khi bệnh đã phát triển.

Thời điểm sâu bệnh hại cây ổi phát triển mạnh

Nắm được quy luật phát sinh, phát triển của sâu bệnh hại cây ổi giúp bà con chủ động hơn trong việc phòng trừ:

Theo mùa:
- Mùa mưa, ẩm độ cao: Thường là điều kiện thuận lợi cho các loại bệnh do nấm phát triển mạnh như thán thư, đốm rong, khô cành. Bọ xít muỗi cũng ưa ẩm.
- Mùa khô, nắng nóng: Thường là thời điểm rệp sáp, nhện đỏ (nếu có) phát triển mạnh. Ruồi đục trái hoạt động mạnh khi có nắng ấm.
- Giai đoạn giao mùa: Thời tiết thay đổi đột ngột cũng dễ làm cây suy yếu, tạo điều kiện cho sâu bệnh tấn công.
Theo giai đoạn sinh trưởng:
- Cây con, kiến thiết cơ bản: Dễ bị sâu ăn lá, sâu vẽ bùa, rệp sáp tấn công đọt non.
- Ra hoa, đậu trái non: Là giai đoạn cực kỳ nhạy cảm với bệnh thán thư (gây rụng hoa, trái non), bọ xít muỗi (chích hút làm rụng hoa, trái non dị dạng), rệp sáp.
- Nuôi trái: Ruồi đục trái là đối tượng nguy hiểm nhất. Bệnh thán thư, ghẻ sẹo cũng gây hại nặng trên trái.
- Sau thu hoạch: Cần vệ sinh vườn, cắt tỉa cành bệnh, bón phân phục hồi để chuẩn bị cho vụ sau, hạn chế nguồn sâu bệnh hại cây ổi lưu tồn.

Biện pháp phòng ngừa và xử lý sâu bệnh hại cây ổi hiệu quả

Để quản lý sâu bệnh hại cây ổi một cách bền vững và hiệu quả, bà con nên áp dụng chiến lược Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), kết hợp hài hòa nhiều biện pháp:

Biện pháp canh tác và cơ giới:
- Chọn giống khỏe, sạch bệnh, có khả năng kháng chịu tốt.
- Trồng với mật độ hợp lý, không quá dày.
- Vệ sinh vườn thường xuyên: Thu gom lá, cành, trái rụng bị bệnh đem tiêu hủy. Làm cỏ sạch sẽ quanh gốc.
- Cắt tỉa cành tạo tán: Loại bỏ cành già, cành sâu bệnh, cành vượt, cành tăm… giúp vườn thông thoáng, giảm nơi trú ẩn và ẩm độ cho sâu bệnh. Nên thực hiện sau thu hoạch và khử trùng dụng cụ cắt tỉa.
- Bón phân cân đối N-P-K: Tránh bón thừa đạm làm cây non yếu, dễ nhiễm bệnh. Tăng cường phân hữu cơ hoai mục, phân vi sinh để cải tạo đất, tăng sức đề kháng cho cây.
- Tưới nước hợp lý: Đảm bảo đủ ẩm nhưng tránh úng nước, nhất là vào mùa mưa.
- Bao trái: Biện pháp rất hiệu quả để phòng ngừa ruồi đục trái, sâu hại khác và hạn chế bệnh trên trái, giảm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
- Luân canh: Với những vườn bị bệnh héo rũ nặng, cần luân canh với cây trồng khác (như lúa nước) trong vài vụ.
Biện pháp sinh học:
- Bảo vệ và phát triển thiên địch: Kiến vàng, bọ rùa, ong ký sinh, nhện… là những “người bạn” giúp kiểm soát sâu hại tự nhiên. Hạn chế sử dụng thuốc hóa học phổ rộng để bảo vệ chúng.
- Sử dụng chế phẩm sinh học: Nấm xanh (Metarhizium), nấm trắng (Beauveria) để trừ sâu, rệp; nấm đối kháng Trichoderma để phòng bệnh vùng rễ; các chế phẩm từ Bacillus thuringiensis (Bt) để trừ sâu non bộ cánh vảy.
Biện pháp hóa học:
- Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi thật cần thiết, khi mật độ sâu bệnh cao, có nguy cơ gây hại nghiêm trọng.
- Tuân thủ nguyên tắc 4 đúng: Đúng thuốc, đúng liều lượng nồng độ, đúng lúc, đúng cách.
- Chọn các loại thuốc có tính chọn lọc, ít độc hại với thiên địch và môi trường. Ưu tiên thuốc sinh học, thảo mộc.
- Luân phiên sử dụng các loại thuốc có hoạt chất khác nhau để tránh sâu bệnh kháng thuốc.
- Đảm bảo thời gian cách ly sau khi phun thuốc trước khi thu hoạch.
- Sử dụng đồ bảo hộ lao động đầy đủ khi phun thuốc.
Ứng dụng công nghệ cao:
- Sử dụng máy bay nông nghiệp (drone) để phun thuốc bảo vệ thực vật giúp phun đồng đều, nhanh chóng, tiết kiệm nước và thuốc, giảm công lao động và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với hóa chất. Đặc biệt hiệu quả cho các vườn ổi quy mô lớn. Tham khảo thêm về [Ứng dụng drone phun thuốc cho cây ổi]().
- Áp dụng các giải pháp [Phòng trừ sâu bệnh bằng công nghệ cao]() như hệ thống giám sát sâu bệnh thông minh, bẫy đèn côn trùng…

Lịch chăm sóc – phun phòng sâu bệnh hại cây ổi định kỳ (Gợi ý)

Việc phun phòng định kỳ giúp ngăn chặn sự bùng phát của sâu bệnh hại cây ổi. Dưới đây là lịch phun phòng gợi ý, bà con cần linh hoạt điều chỉnh dựa trên tình hình thực tế của vườn:

Giai đoạn sinh trưởng	Thời điểm phun/Biện pháp	Đối tượng phòng trừ chính	Ghi chú
Sau thu hoạch	Ngay sau khi cắt tỉa, vệ sinh vườn	Nấm bệnh tồn dư (thán thư, khô cành…), sâu đục thân/cành	Phun thuốc gốc đồng hoặc Mancozeb + thuốc trừ sâu. Quét vôi gốc.
Cây ra đọt non	Khi đọt non nhú khoảng 2-3 cm	Sâu ăn lá, sâu vẽ bùa, rệp sáp, bọ xít muỗi	Phun thuốc trừ sâu sinh học (Bt, Abamectin) hoặc hóa học nếu mật độ cao.
Trước khi ra hoa	Cách thời điểm dự kiến ra hoa 7-10 ngày	Bệnh thán thư, rệp sáp, bọ xít muỗi	Phun thuốc trừ nấm (Propineb, Hexaconazole…) + thuốc trừ sâu/rệp.
Sau đậu trái non	Khi trái tượng hình (bằng đầu ngón tay)	Bệnh thán thư, ghẻ sẹo, rệp sáp, bọ xít muỗi	Phun thuốc trừ nấm + thuốc trừ sâu/rệp. Có thể bắt đầu bao trái sau lần phun này vài ngày.
Giai đoạn nuôi trái	Định kỳ 15-20 ngày/lần (nếu không bao trái) hoặc khi phát hiện ruồi vàng/bệnh hại	Ruồi đục trái, bệnh thán thư, rệp sáp	Sử dụng bẫy ruồi vàng. Phun thuốc trừ nấm/sâu (nếu cần và đảm bảo thời gian cách ly). Ưu tiên bao trái.
Trước thu hoạch	Ngưng phun thuốc hóa học hoàn toàn trước thu hoạch theo thời gian cách ly khuyến cáo (thường 7-14 ngày hoặc hơn).	–	Tuyệt đối tuân thủ để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Lưu ý: Lịch phun này chỉ mang tính tham khảo. Bà con cần thường xuyên thăm vườn, quan sát tình hình sâu bệnh thực tế để có quyết định phun thuốc hợp lý. Tìm hiểu thêm về [Kỹ thuật chăm sóc cây ổi]() để cây sinh trưởng khỏe mạnh, tăng sức chống chịu.

Kết luận

Như vậy, sâu bệnh hại cây ổi khá đa dạng, trong đó ruồi đục trái và bệnh thán thư là hai đối tượng thường gây thiệt hại nặng nề nhất. Bên cạnh đó, rệp sáp, sâu đục thân/cành, bọ xít muỗi, bệnh khô cành, héo rũ cũng cần được quan tâm quản lý chặt chẽ.

Chìa khóa để có một vườn ổi năng suất, chất lượng nằm ở việc phòng bệnh hơn chữa bệnh. Bà con hãy áp dụng đồng bộ các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), thường xuyên thăm vườn để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các dấu hiệu sâu bệnh. Việc đầu tư chăm sóc đúng kỹ thuật, giữ cho cây khỏe mạnh chính là biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cây ổi bền vững và hiệu quả nhất.

Airnano hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp ích cho bà con trong quá trình canh tác cây ổi. Nếu bà con có kinh nghiệm hay cách làm nào hay trong việc phòng trừ sâu bệnh hại cây ổi, đừng ngần ngại chia sẻ ở phần bình luận để mọi người cùng học hỏi nhé! Chúc bà con có những vụ ổi bội thu!