Các Loại Sâu Bệnh Hại Dưa Chuột Phổ Biến & Cách Xử Lý

Dưa chuột (hay dưa leo) là loại cây trồng quen thuộc, mang lại giá trị kinh tế và dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, để có một vụ dưa chuột bội thu, sai trĩu quả, bà con mình phải đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là sự tấn công của các loại sâu bệnh hại dưa chuột. Nhận biết sớm và có biện pháp quản lý hiệu quả là chìa khóa để bảo vệ vườn dưa. Trong bài viết này, Airnano sẽ cùng bà con tìm hiểu chi tiết về những đối tượng gây hại phổ biến nhất và cách phòng trừ chúng một cách an toàn, hiệu quả nhé!

Việc hiểu rõ về các loại sâu bệnh hại dưa chuột không chỉ giúp chúng ta chủ động phòng ngừa mà còn đưa ra các giải pháp xử lý kịp thời, giảm thiểu thiệt hại về năng suất và chất lượng quả. Bà con có đang gặp khó khăn với sâu bệnh trên ruộng dưa nhà mình không? Hãy cùng đi sâu vào từng loại nhé!

Các loại sâu hại phổ biến trên cây dưa chuột

Sâu hại là một trong những nguyên nhân chính làm giảm sức sống và năng suất của cây dưa chuột. Chúng tấn công từ lá, thân, hoa đến quả non. Dưới đây là 5 loại sâu hại thường gặp nhất:

a. Bọ trĩ (Thrips palmi)

Triệu chứng nhận biết: Lá non xoăn lại, ngọn chùn lại, có các đốm hoặc đường màu trắng bạc loang lổ trên bề mặt lá. Mặt dưới lá có thể thấy những con bọ nhỏ li ti màu vàng nhạt hoặc đen đang di chuyển. Hoa có thể bị táp, rụng sớm. Quả non bị bọ trĩ chích hút sẽ có sẹo, da sần sùi, dị dạng, làm giảm giá trị thương phẩm.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Thường gây hại nặng từ giai đoạn cây con đến khi ra hoa, đậu quả non. Mật độ bọ trĩ tăng cao trong điều kiện thời tiết khô và nóng.
Tác hại: Làm cây còi cọc, sinh trưởng kém, lá biến dạng, giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng quả. Bọ trĩ còn là môi giới truyền bệnh virus nguy hiểm.
Cách xử lý:
- Biện pháp sinh học: Sử dụng thiên địch như bọ rùa, nhện bắt mồi. Dùng các chế phẩm sinh học chứa nấm xanh, nấm trắng.
- Biện pháp canh tác: Vệ sinh đồng ruộng, nhổ bỏ cây bị bệnh nặng, sử dụng bẫy dính màu xanh dương hoặc vàng để theo dõi và giảm mật độ bọ trĩ.
- Biện pháp hóa học: Khi mật độ cao, có thể sử dụng các loại thuốc đặc trị bọ trĩ theo khuyến cáo, ưu tiên các hoạt chất ít độc, có tính chọn lọc. Luân phiên thuốc để tránh kháng thuốc. [Tìm hiểu thêm về cách trị bọ trĩ hiệu quả]

b. Rầy mềm (Aphis gossypii)

Triệu chứng nhận biết: Rầy mềm thường tụ tập thành đám đông ở mặt dưới lá non, ngọn cây, chồi hoa. Chúng có kích thước nhỏ, hình quả lê, màu xanh nhạt, vàng hoặc đen. Lá bị hại thường xoăn lại, biến dạng, có thể phủ một lớp mật do rầy tiết ra, tạo điều kiện cho nấm bồ hóng đen phát triển, làm giảm khả năng quang hợp.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Gây hại trong suốt quá trình sinh trưởng của cây, nhưng mạnh nhất là giai đoạn cây non và ra hoa.
Tác hại: Chích hút nhựa làm cây suy yếu, còi cọc, vàng lá, biến dạng. Nấm bồ hóng phát triển làm bẩn quả, giảm mẫu mã. Quan trọng hơn, rầy mềm là môi giới truyền nhiều loại bệnh virus nguy hiểm cho dưa chuột.
Cách xử lý:
- Biện pháp sinh học: Bảo tồn và thu hút thiên địch như bọ rùa, ruồi ăn rệp, ong ký sinh. Sử dụng dầu khoáng, dung dịch xà phòng pha loãng hoặc các chế phẩm sinh học để phun trừ.
- Biện pháp canh tác: Kiểm tra vườn thường xuyên, loại bỏ sớm các bộ phận bị nhiễm nặng. Trồng xen các cây có mùi mạnh như húng quế, ngò gai để xua đuổi rầy.
- Biện pháp hóa học: Sử dụng thuốc trừ rầy khi cần thiết, chọn các loại thuốc có tác động tiếp xúc, vị độc hoặc lưu dẫn. [Xem chi tiết các loại thuốc trị rầy mềm an toàn]

c. Sâu xanh da láng (Spodoptera exigua) và Sâu ăn tạp (Spodoptera litura)

Triệu chứng nhận biết: Sâu non ăn lá, tạo thành các lỗ thủng hoặc ăn khuyết mép lá. Sâu lớn có thể ăn trụi lá, gặm hoa, đục vào quả non làm quả bị thối hỏng. Dễ dàng phát hiện sâu non màu xanh hoặc nâu xám trên lá, hoặc phân sâu màu đen.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Gây hại từ giai đoạn cây con đến thu hoạch, nhưng thường gây thiệt hại nặng nhất khi cây đang phát triển thân lá mạnh và giai đoạn nuôi quả.
Tác hại: Giảm diện tích quang hợp, ảnh hưởng đến sinh trưởng. Đục quả làm giảm năng suất và chất lượng nghiêm trọng, quả dễ bị thối nhũn do nấm bệnh xâm nhập qua vết đục.
Cách xử lý:
- Biện pháp thủ công: Thường xuyên kiểm tra vườn, bắt sâu non bằng tay vào sáng sớm hoặc chiều mát. Ngắt bỏ ổ trứng.
- Biện pháp sinh học: Sử dụng các chế phẩm sinh học chứa virus NPV hoặc vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt) rất hiệu quả với sâu non tuổi nhỏ. Bảo vệ thiên địch như ong ký sinh, bọ mắt vàng.
- Biện pháp hóa học: Phun thuốc khi sâu non mới nở (tuổi 1-2) sẽ hiệu quả nhất. Chọn các loại thuốc đặc trị sâu ăn lá, sâu đục quả.

d. Nhện đỏ (Tetranychus urticae)

Triệu chứng nhận biết: Mặt trên lá xuất hiện các chấm nhỏ li ti màu vàng nhạt, sau đó lan rộng làm lá chuyển sang màu vàng đồng hoặc nâu đỏ rồi khô cháy. Lật mặt dưới lá sẽ thấy những con nhện nhỏ xíu màu đỏ hoặc vàng cam và mạng tơ mỏng.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Nhện đỏ phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết khô nóng, thường gây hại nặng vào mùa khô hoặc trong nhà kính/nhà màng thông gió kém.
Tác hại: Chích hút dịch bào làm lá mất màu xanh, giảm quang hợp, cây còi cọc, sinh trưởng kém. Nếu mật độ cao, lá sẽ khô cháy và rụng hàng loạt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.
Cách xử lý:
- Biện pháp canh tác: Tưới phun mưa lên lá vào buổi sáng sớm có thể rửa trôi và hạn chế sự phát triển của nhện. Giữ vườn thông thoáng.
- Biện pháp sinh học: Sử dụng thiên địch là nhện bắt mồi (Phytoseiulus persimilis). Dùng các chế phẩm sinh học, dầu khoáng, lưu huỳnh.
- Biện pháp hóa học: Sử dụng các loại thuốc đặc trị nhện đỏ, luân phiên các nhóm thuốc để tránh kháng thuốc. Chú ý phun kỹ mặt dưới lá. [Tham khảo các hoạt chất trị nhện đỏ hiệu quả]

e. Ruồi đục lá (Liriomyza spp.)

Triệu chứng nhận biết: Trên lá xuất hiện các đường đục ngoằn ngoèo màu trắng hoặc xám bạc do dòi (ấu trùng ruồi) ăn phần diệp lục bên trong phiến lá. Các đường đục này ngày càng dài và rộng ra.
Giai đoạn cây bị hại mạnh: Có thể gây hại từ khi cây có lá thật đến suốt vụ, nhưng thường gây hại nặng ở giai đoạn cây phát triển thân lá.
Tác hại: Làm giảm khả năng quang hợp của lá, lá dễ bị khô vàng và rụng sớm. Vết đục là cửa ngõ cho vi khuẩn, nấm xâm nhập gây bệnh thứ cấp. Mật độ cao có thể làm cây suy yếu đáng kể.
Cách xử lý:
- Biện pháp canh tác: Ngắt bỏ và tiêu hủy những lá bị nhiễm nặng. Vệ sinh đồng ruộng, làm đất kỹ để diệt nhộng trong đất. Sử dụng bẫy dính màu vàng để bắt ruồi trưởng thành.
- Biện pháp sinh học: Bảo vệ thiên địch là các loài ong ký sinh dòi.
- Biện pháp hóa học: Sử dụng các loại thuốc có khả năng thấm sâu hoặc lưu dẫn để diệt dòi bên trong lá. Phun phòng trừ ruồi trưởng thành vào sáng sớm.

Các loại bệnh hại phổ biến trên cây dưa chuột

Bên cạnh sâu hại, các loại sâu bệnh hại dưa chuột còn bao gồm nhiều bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây ra, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và năng suất của cây.

a. Bệnh sương mai (Pseudoperonospora cubensis)

Triệu chứng: Mặt trên lá xuất hiện các đốm bệnh hình đa giác, màu xanh nhạt hoặc vàng nhạt, bị giới hạn bởi gân lá. Dần dần, các đốm này chuyển sang màu nâu và khô lại. Đặc trưng nhất là vào buổi sáng sớm có sương hoặc ẩm độ cao, lật mặt dưới lá ở vị trí vết bệnh sẽ thấy lớp mốc màu trắng xám hoặc tím nhạt như sương muối – đây là bào tử của nấm. Bệnh nặng làm lá vàng, khô cháy và rụng sớm.
Tác nhân gây bệnh: Nấm Pseudoperonospora cubensis. Nấm phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao (trên 85%), nhiệt độ mát (16-22°C), đặc biệt là khi có sương đêm.
Cách xử lý:
- Phòng bệnh: Chọn giống kháng bệnh. Lên luống cao, thoát nước tốt. Mật độ trồng hợp lý, tỉa lá già, lá gốc cho vườn thông thoáng. Tránh tưới nước lên lá vào buổi chiều tối. Luân canh cây trồng khác họ bầu bí.
- Trị bệnh: Phun thuốc hóa học khi bệnh chớm xuất hiện bằng các hoạt chất như Metalaxyl, Mancozeb, Cymoxanil, Fosetyl-Aluminium… Phun kỹ cả mặt dưới lá. [Xem ngay các loại thuốc đặc trị sương mai dưa chuột]

b. Bệnh phấn trắng (Erysiphe cichoracearum / Sphaerotheca fuliginea)

Triệu chứng: Ban đầu là những đốm nhỏ màu trắng như bột phấn xuất hiện rải rác trên cả hai mặt lá, thân, cành và cả cuống quả. Sau đó, các đốm này lan rộng, bao phủ toàn bộ bề mặt, làm lá vàng, khô và rụng. Lớp phấn trắng này chính là sợi nấm và bào tử của nấm gây bệnh.
Tác nhân gây bệnh: Nấm Erysiphe cichoracearum hoặc Sphaerotheca fuliginea. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết khô, nóng ẩm xen kẽ, ánh sáng yếu (trong nhà màng, tán lá rậm rạp).
Cách xử lý:
- Phòng bệnh: Chọn giống kháng bệnh. Vệ sinh đồng ruộng, tỉa bỏ lá già, lá bị bệnh. Bón phân cân đối, tránh bón thừa đạm. Đảm bảo vườn thông thoáng, đủ ánh sáng.
- Trị bệnh: Phun các loại thuốc gốc lưu huỳnh, Hexaconazole, Difenoconazole, Azoxystrobin… khi bệnh mới xuất hiện. Có thể dùng các chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma. [Biện pháp quản lý bệnh phấn trắng hiệu quả]

c. Bệnh thán thư (Colletotrichum lagenarium)

Triệu chứng: Trên lá, vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu vàng nhạt, sau lớn dần có hình tròn hoặc không đều, màu nâu sẫm, giữa vết bệnh có màu xám trắng và các chấm đen nhỏ li ti (ổ bào tử nấm). Trên thân và quả, vết bệnh lõm sâu, màu nâu đen, gây thối quả. Bệnh thường xuất hiện trong điều kiện ẩm ướt.
Tác nhân gây bệnh: Nấm Colletotrichum lagenarium. Nấm tồn tại trên tàn dư cây bệnh và trong hạt giống. Phát tán nhờ nước mưa, nước tưới.
Cách xử lý:
- Phòng bệnh: Sử dụng hạt giống sạch bệnh. Xử lý hạt giống trước khi gieo. Luân canh cây trồng. Thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh. Tránh làm tổn thương cây khi chăm sóc.
- Trị bệnh: Phun thuốc gốc đồng, Mancozeb, Chlorothalonil, Propineb… khi thấy triệu chứng bệnh.

d. Bệnh khảm lá (Cucumber Mosaic Virus – CMV)

Triệu chứng: Lá non bị xoăn, biến dạng, lốm đốm vàng xanh (khảm), kích thước lá nhỏ lại. Cây sinh trưởng còi cọc, lóng ngắn, ít hoa hoặc hoa dị dạng, quả nhỏ, sần sùi, cong queo. Mức độ biểu hiện triệu chứng phụ thuộc vào giống, tuổi cây và chủng virus.
Tác nhân gây bệnh: Virus khảm dưa chuột (CMV). Virus này lây lan chủ yếu qua côn trùng chích hút như rầy mềm (đặc biệt là Aphis gossypii), bọ trĩ và qua dụng cụ làm vườn, hạt giống.
Cách xử lý:
- Phòng bệnh là chính vì không có thuốc đặc trị virus.
- Sử dụng giống kháng bệnh.
- Kiểm soát tốt côn trùng môi giới (rầy mềm, bọ trĩ) bằng các biện pháp đã nêu ở phần sâu hại.
- Nhổ bỏ và tiêu hủy ngay những cây có biểu hiện bệnh để tránh lây lan.
- Vệ sinh dụng cụ làm vườn thường xuyên. Không lấy hạt từ cây bị bệnh làm giống.

e. Bệnh héo xanh vi khuẩn (Pseudomonas solanacearum)

Triệu chứng: Cây đang xanh tốt đột ngột héo rũ vào ban ngày khi trời nắng, ban đêm có thể tươi lại đôi chút. Sau vài ngày, cây héo hoàn toàn và chết. Cắt ngang gốc thân cây bệnh, nhúng vào cốc nước trong sẽ thấy dòng dịch nhờn màu trắng đục (dịch vi khuẩn) chảy ra. Rễ cây có thể bị thối đen.
Tác nhân gây bệnh: Vi khuẩn Pseudomonas solanacearum (nay là Ralstonia solanacearum). Vi khuẩn tồn tại trong đất, tàn dư cây bệnh và xâm nhập qua vết thương ở rễ.
Cách xử lý:
- Biện pháp phòng ngừa là chủ yếu:
  - Chọn đất trồng sạch bệnh, thoát nước tốt. Luân canh với cây trồng khác họ (lúa nước là tốt nhất).
  - Sử dụng giống kháng bệnh hoặc gốc ghép kháng bệnh.
  - Hạn chế gây vết thương cho rễ khi làm cỏ, vun xới.
  - Bón vôi cải tạo đất trước khi trồng. Tăng cường bón phân hữu cơ hoai mục, sử dụng chế phẩm sinh học Trichoderma để đối kháng vi khuẩn.
  - Nhổ bỏ và tiêu hủy cây bị bệnh, rắc vôi bột vào gốc.
- Hiện chưa có thuốc hóa học đặc trị hiệu quả bệnh này. Có thể sử dụng một số loại thuốc gốc đồng hoặc kháng sinh nông nghiệp để hạn chế sự lây lan nhưng hiệu quả không cao.

“Đối với bệnh héo xanh vi khuẩn trên dưa chuột, việc luân canh cây trồng khác họ, đặc biệt là lúa nước, và sử dụng chế phẩm sinh học Trichoderma để xử lý đất là những biện pháp phòng ngừa cực kỳ quan trọng và bền vững,” theo Kỹ sư nông nghiệp Lê Văn Hùng.

Thời điểm sâu bệnh phát triển mạnh

Việc nắm rõ thời điểm các loại sâu bệnh hại dưa chuột thường bùng phát giúp bà con chủ động hơn trong công tác phòng ngừa:

Theo mùa:
- Mùa mưa, ẩm độ cao: Thuận lợi cho các bệnh do nấm như sương mai, thán thư, nứt thân chảy mủ.
- Mùa khô, nắng nóng: Bọ trĩ, nhện đỏ phát triển mạnh. Bệnh phấn trắng cũng thường gặp trong điều kiện khô nóng xen kẽ ẩm.
- Giao mùa: Thời tiết thay đổi đột ngột cũng là yếu tố làm cây yếu đi, dễ bị sâu bệnh tấn công hơn.
Theo giai đoạn sinh trưởng:
- Cây con: Dễ bị bọ trĩ, rầy mềm, bệnh lở cổ rễ, héo rũ tấn công.
- Ra hoa, đậu quả: Bọ trĩ, rầy mềm (truyền virus), sâu xanh, bệnh sương mai, phấn trắng, thán thư gây hại nặng.
- Nuôi trái và thu hoạch: Sâu đục quả, ruồi đục quả, bệnh thán thư, sương mai vẫn tiếp tục gây hại.
- Sau thu hoạch: Cần vệ sinh đồng ruộng kỹ để tiêu diệt nguồn sâu bệnh tồn dư cho vụ sau.

Biện pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả các loại sâu bệnh hại dưa chuột

Để quản lý các loại sâu bệnh hại dưa chuột một cách bền vững và hiệu quả, bà con nên áp dụng phương pháp Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM):

Biện pháp canh tác:
- Chọn giống khỏe, sạch bệnh, có khả năng kháng chịu tốt.
- Làm đất kỹ, bón lót vôi, phân chuồng hoai mục, chế phẩm Trichoderma.
- Lên luống cao, thoát nước tốt, phủ màng nông nghiệp để hạn chế cỏ dại và một số sâu bệnh từ đất.
- Trồng với mật độ hợp lý, không quá dày.
- Luân canh cây trồng khác họ (ít nhất 2-3 vụ).
- Tưới nước đầy đủ, hợp lý, tránh tưới buổi chiều tối làm tăng ẩm độ qua đêm.
- Vệ sinh đồng ruộng thường xuyên, cắt tỉa lá già, lá bệnh, thu gom và tiêu hủy tàn dư cây trồng sau thu hoạch.
Biện pháp sinh học:
- Bảo tồn và phát huy vai trò của các loài thiên địch có sẵn trong tự nhiên (bọ rùa, nhện, ong ký sinh…).
- Sử dụng các chế phẩm sinh học (thuốc trừ sâu Bt, nấm xanh, nấm trắng, virus NPV, Trichoderma…) để phòng trừ sâu bệnh.
Biện pháp vật lý, cơ học:
- Sử dụng bẫy màu (vàng, xanh dương) để dẫn dụ và tiêu diệt côn trùng trưởng thành (bọ trĩ, rầy, ruồi đục lá).
- Dùng lưới chắn côn trùng trong nhà màng, nhà lưới.
- Bắt sâu bằng tay khi mật độ còn thấp.
Biện pháp hóa học:
- Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) khi thật sự cần thiết, khi mật độ sâu bệnh đạt ngưỡng gây hại kinh tế.
- Tuân thủ nguyên tắc “4 đúng”: Đúng thuốc, Đúng liều lượng và nồng độ, Đúng lúc, Đúng cách.
- Ưu tiên các loại thuốc có tính chọn lọc cao, ít độc hại với thiên địch và môi trường.
- Luân phiên sử dụng các loại thuốc có gốc hoạt chất khác nhau để tránh sâu bệnh kháng thuốc.
- Đảm bảo thời gian cách ly sau khi phun thuốc trước khi thu hoạch.
Ứng dụng công nghệ cao:
- Sử dụng máy bay nông nghiệp (drone) để phun thuốc giúp tiết kiệm thời gian, công sức, phun đều và chính xác hơn, giảm tiếp xúc trực tiếp với hóa chất. [Tìm hiểu về Ứng dụng drone phun thuốc cho dưa chuột]
- Công nghệ giám sát đồng ruộng thông minh giúp phát hiện sớm sâu bệnh. [Khám phá Phòng trừ sâu bệnh bằng công nghệ cao]

Lịch chăm sóc – phun phòng định kỳ gợi ý cho cây dưa chuột

Việc phun phòng định kỳ giúp hạn chế sự bùng phát của các loại sâu bệnh hại dưa chuột. Dưới đây là lịch phun tham khảo (cần điều chỉnh tùy theo điều kiện thực tế của vườn):

Giai đoạn	Mục tiêu phòng trừ	Biện pháp gợi ý (Ưu tiên sinh học, canh tác)	Thuốc hóa học tham khảo (Khi cần thiết)
Sau trồng (7-10 ngày)	Bọ trĩ, rầy mềm, bệnh lở cổ rễ, chết cây con	Tưới gốc Trichoderma, phun dầu khoáng/thuốc sinh học Bt	Thuốc trừ rầy, bọ trĩ gốc Imidacloprid, Thiamethoxam
Cây phát triển thân lá	Bọ trĩ, rầy mềm, sâu ăn lá, ruồi đục lá, sương mai	Phun phòng nấm đối kháng, Bt, kiểm tra vườn thường xuyên	Thuốc trừ sâu phổ rộng, thuốc trị sương mai
Trước ra hoa	Bọ trĩ, rầy mềm (ngừa virus), phấn trắng, sương mai	Phun chế phẩm sinh học, dầu khoáng, bẫy côn trùng	Thuốc trị bọ trĩ, rầy, nấm bệnh (Hexaconazole)
Ra hoa rộ – đậu quả	Sâu xanh, bọ trĩ, rầy, sương mai, thán thư, phấn trắng	Phun Bt, nấm đối kháng, ngắt bỏ lá bệnh	Thuốc trừ sâu, bệnh đặc trị (Mancozeb, Metalaxyl)
Nuôi trái	Sâu đục quả, ruồi đục quả, thán thư, sương mai	Phun Bt, dầu khoáng, bẫy ruồi, thu gom quả bệnh	Thuốc trừ sâu đục quả, thuốc trị nấm bệnh
Sau thu hoạch		Vệ sinh đồng ruộng, cày ải phơi đất, xử lý tàn dư

Lưu ý: Luôn kiểm tra vườn thường xuyên, chỉ phun thuốc khi cần thiết và tuân thủ thời gian cách ly. Tham khảo thêm [Kỹ thuật chăm sóc cây dưa chuột] để cây khỏe mạnh, tăng sức đề kháng.

Kết luận

Quản lý các loại sâu bệnh hại dưa chuột là một quá trình đòi hỏi sự quan tâm và áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp. Trong đó, bọ trĩ, rầy mềm, bệnh sương mai và bệnh khảm virus là những đối tượng đặc biệt nguy hiểm, cần được ưu tiên phòng trừ. Việc nhận biết sớm triệu chứng, hiểu rõ thời điểm phát triển mạnh của sâu bệnh và áp dụng các biện pháp phòng ngừa tổng hợp (IPM) là yếu tố then chốt để bảo vệ vườn dưa, đảm bảo năng suất và chất lượng nông sản.

Airnano hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bà con trong việc chăm sóc vườn dưa chuột của mình. Đừng ngần ngại quan sát kỹ lưỡng vườn cây và áp dụng những kiến thức này nhé. Chúc bà con có những vụ mùa bội thu! Nếu có kinh nghiệm hay thắc mắc gì về các loại sâu bệnh hại dưa chuột, hãy chia sẻ cùng chúng tôi ở phần bình luận nhé!